Ülkemizde yüksek enflasyon nedeniyle artan inşaat maliyetleri konut fiyatlarını da yükseliyor. Yüksek faiz oranları konut kredisi kullanımını azaltırken altın, döviz ve borsadaki dalgalanmalar nedeniyle yatırımcı güvenli liman olarak gördüğü gayrimenkule yöneliyor. 2025’te enflasyon hedeflerine erişilmesi ve faizlerin indirilmesi halinde sektörün olumlu etkilenmesi bekleniyor.
SATIŞTA BEKLENTİ 1.4 MİLYON
Ülkemizde yıllık konut satışları son 10 yılda 1,2 ila 1,5 milyon bandında gerçekleşti. 2024’ün ikinci yarısında yaşanan hareketlilik erişilebilir fiyatlı konutlarda oldu. Yüzde 2,79 ve 2,89 aylık konut kredisi kampanyaları pazarı hareketlendirdi. TSKB Gayrimenkul Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, 2024’ün 1.4 milyonun çok az üzerinde konut satışıyla kapanacağını, her geçen yıl konuta ulaşımın zorlaşması nedeniyle 2025’te 1,3 milyon konut satılmasını beklediklerini söylüyor. 2025’te konut kredisi faiz oranlarının düşeceği ve konut fiyatlarının artacağı yönünde bir beklenti bulunurken, 2022’ye benzer bir hareket öngörülmüyor. 2022 yılı ilk çeyrek TCMB Konut Fiyat Endeksi’ne göre, ülkemizde ortalama konut m2 birim fiyatı 8.500 TL/m2 iken 2022 sonunda neredeyse iki katı artışla 16.700 TL/m2’ye yükseldi.
2025’te konut kredisi faiz oranları düşse dahi konut fiyatlarının 2022’deki kadar hızlı ve yüksek oranda artmayacağına dikkat çeken Maya, 2025’in 2024’ten farklı olarak hayata geçmeye başlayan Proje Gayrimenkul Yatırım Fonları’nın sektöre etkisini göreceğimiz bir yıl olacağını belirtiyor.
YABANCIYA SATIŞ DİPTE
Yabancıya satışta 2024, son yedi yılın en düşük rakamını gördüğümüz yıl oldu. Toplam satışta yabancı payı, 2022’de yüzde 4,5’e kadar çıkarken 2024’te yüzde 1,7’ye geriledi. Yani vatandaşlık edinmek için konut alımları ile ilgili düzenleme değişikliğinin olduğu 2018 öncesine geri dönüldü.
Denne historien er fra Aralık 22 2024-utgaven av Ekonomist.
Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.
Allerede abonnent ? Logg på
Denne historien er fra Aralık 22 2024-utgaven av Ekonomist.
Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.
Allerede abonnent? Logg på
Değişen dinamiklere uyum dönemi
Değişen iş gücü dinamiklerine uyum sağlayan insan kaynakları departmanlarının 2025 yılı gündeminde ücret politikaları, esnek çalışma, yapay zeka, yetenek yönetimi ve hibrit çalışma gibi başlıklar olacak.
İhracat kayıplarını 2025'te telafi edecek
2024 yılını olumsuz koşullara rağmen yaklaşık 30,5 milyar dolarlık ihracatla tamamlayan kimya sektörü 2025'te hedef büyüttü. 700 bin kişiye istihdam sağlayan sektör, faaliyete girecek Kimya Teknoloji Merkezi ile 2025'te 35 milyar dolarlık ihracat hedefliyor.
2025 sektör için zorlu bir yıl olabilir
2024 yılında yüksek enflasyon, dolar bazında yüksek fiyatlar ve turist sayılarındaki düşüş gibi sorunlarla mücadele eden perakende sektörü için 2025 de kolay bir yıl olmayacak. Sektör, dijitalleşmeye yatırım yapmaya ve verimlilik projelerine odaklanacak.
Yılın ikinci yarısında hareket bekleniyor
Gayrimenkul sektörü, ekonomide sıkılaştırma politikalarına ve gayrimenkul, yüksek kredi faiz oranlarına rağmen 1,4 milyona yaklaşan konut satışı ile 2024'ü hareketli geçirdi. 2025 yılının ikinci yarısında kredi musluklarının açılmasıyla 1,3 milyon konut satışı bekleniyor.
2025'te tüm gözler fiyat artışında olacak
Tarım ve hayvancılık sektörü savaş, enflasyon ve kuraklığın da etkisiyle fiyat artışlarından en çok etkilenen alan olurken, gözler 2025 yılına çevrildi. Her ne kadar beklentiler iyimser olsa da enflasyon dinamikleri gıdada fiyat artışlarının gelecek yıl da devam edeceğini gösteriyor.
Kurulu güçte yenilenebilir enerjinin payı artıyor
115 bin MW'i bulan Türkiye'nin enerji kurulu gücünde 2025'te 7 bin MW'ı aşan kapasite artışı planlanıyor. Kurulu gücün yüzde 55'inin yenilenebilir kaynaklardan karşılandığı sektörde, önümüzdeki dönemde de büyümenin temiz enerjiden gelmesi bekleniyor.
Sektör 1 milyon barajına oturdu
Otomotiv sektörü 2024 yılını 2023 yılına paralel yaklaşık 1,2 milyon adet seviyesinde tamamladı. Kredi maliyetleri ve matrah oranlarına dikkat çeken sektör temsilcileri, bu olumsuz etkilere rağmen sektörün artık 1 milyon adetler seviyesine oturduğunu söylüyor.
"Neoliberal dönem bitiyor 2025 belirsizliklerle geliyor"
Ekonomide yaşanan güç kaymasını neoliberal dönemin bitişi olarak yorumlayan Siyaset Bilimci Soli Özel, \"Dünya 2025 yılına siyaset ve ekonomide belirsizliklerle giriyor\" diyor. Özel, yeni bir dünya savaşı ihtimalini de düşük buluyor.
"Kritik kurumların itibarı yasalarla yükseltilmeli”
2025'te enflasyonun kontrol altına alınabilmesi için ekonomi ile ilgili kritik kurumların itibarını güçlendirecek yasal düzenlemelere ihtiyaç olduğunu belirten Prof. Dr. Hakan Kara, \"Bu durumda, 2026'dan itibaren bir çıkış döneminin yaşanması mümkün” diyor.
“Enflasyonun nedenini azaltacak reformlar yok"
2025'e girerken Türkiye'de hala maliye politikalarının para politikalarını desteklemekten uzak olduğunu vurgulayan Koç Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selva Demiralp, \"Enflasyonun yapısal nedenlerini azaltacak reformlar maalesef yok\" diyor.
