CATEGORIES

वॉम्बेट की विष्ठा घनाकार क्यों होती है?
Srote

वॉम्बेट की विष्ठा घनाकार क्यों होती है?

नोबेल पुरस्कारों की घोषणा के बाद हर बार की तरह इस बार के इगनोबेल पुरस्कार की भी घोषणा की गई।

time-read
1 min  |
February 2020
सांसों का हिसाब
Srote

सांसों का हिसाब

नोबेल पुरस्कार की एक खूबी यह है कि उनकी वजह से हम किसी विषय में हो रहे अनुसंधान के प्रति जागरूक हो जाते हैं। इस वर्ष चिकित्सा/कार्यिकी का नोबेल पुरस्कार इस अनुसंधान के लिए दिया गया है कि हमारा शरीर कोशिकाओं के स्तर पर ऑक्सीजन के उपयोग का नियमन कैसे करता है।

time-read
1 min  |
February 2020
गर्भ में शिशु लात क्यों मारते हैं
Srote

गर्भ में शिशु लात क्यों मारते हैं

गर्भ के कुछ हफ्तों बाद गर्भवती महिलाओं को शिशु के लात मारने का एहसास होने लगता है। लेकिन सवाल यह है कि गर्भ में शिशु लात क्यों मारते हैं।

time-read
1 min  |
March 2020
हम भाषा कैसे सीखते हैं
Srote

हम भाषा कैसे सीखते हैं

हम मनुष्यों ने अपने शरीर की जैविक विशेषताओं और उनकी कार्य-प्रणाली को समझने के लिए कई जंतुओं को मॉडल के तौर पर उपयोग किया है। जैसे फल मक्खी (ड्रॉसोफिला) का अध्ययन कई जीन्स की पहचान करने और यह जानने के लिए किया गया है कि उनमें होने वाले उत्परिवर्तनों के शारीरिक और जैव-रासायनिक प्रभाव क्या होते हैं।

time-read
1 min  |
February 2020
चांद को छूने की नई होड़
Srote

चांद को छूने की नई होड़

आज से तकरीबन पचास साल पहले 21 जुलाई 1969 को नील आर्मस्ट्रांग ने जब चंद्रमा पर कदम रखा था, तब उन्होंने कहा था कि “मनुष्य का यह छोटा-सा कदम, मानवता के लिए एक बड़ी छलांग है।"

time-read
1 min  |
March 2020
नए साल में इसरो के नए इरादे
Srote

नए साल में इसरो के नए इरादे

नए साल में इंडियन स्पेस रिसर्च ऑर्गनाइज़ेशन (इसरो) ने अपने नए इरादे ज़ाहिर किए हैं। महीने की शुरुआत में ही एक पत्रकार वार्ता में इसरो प्रमुख के. सिवन ने मीडिया को बतलाया था कि इसरो ने अंतरिक्ष में भारत के पहले मानव मिशन 'गगनयान' की तैयारी कर ली है।

time-read
1 min  |
March 2020
2600 वर्षों तक सुरक्षित मस्तिष्क
Srote

2600 वर्षों तक सुरक्षित मस्तिष्क

शोधकर्ताओं को एक ऐसे व्यक्ति की खोपड़ी और दिमाग मिले हैं जिसका लगभग 2600 वर्ष पहले सिरकलम किया गया था ।

time-read
1 min  |
March 2020
சூரியனின் கரும்புள்ளிகள்
NAMADHU ARIVIYAL

சூரியனின் கரும்புள்ளிகள்

நம் கண்களுக்கு சாதாரணமாகத் தெரியும் சூரியன் 14 லட்சம் கிலோமீட்டர் குறுக்களவுள்ளது என்பது ஒரு ஆச்சரியம்.

time-read
1 min  |
April 2020
சுமையல்ல முதுமை
NAMADHU ARIVIYAL

சுமையல்ல முதுமை

ஓர் ஊரில் உழவன் ஒருவன் இருந்தான். அவனது குடும்பம் மிகவும் சிறியதுதான். மனைவியும், இரண்டு மகன்களும் இருந்தனர். மகன்கள் இருவருமே சிறுவர்களாக இருந்தனர்.

time-read
1 min  |
April 2020
லியனார்டு ஆயிலர்
NAMADHU ARIVIYAL

லியனார்டு ஆயிலர்

சுவிட்சர்லாந்து நாட்டுக் கணித அறிஞர் லியனார்டு ஆயிலர் (Leonhard Euler) கணிதத் துறையில் ஈடுபடாத பிரிவே இல்லை என்று கூறினால் அது மிகையாகாது.

time-read
1 min  |
April 2020
மண்ணீரல் காக்கும் மலைத் தேக்கு
NAMADHU ARIVIYAL

மண்ணீரல் காக்கும் மலைத் தேக்கு

இம்மரத்திற்குப் புறங்கை , நாறி, பீநாறி, பிடங்குநாறி, கிருஷ்ணப்பாலை, கொள்ளிக்கட்டை, தேக்கு, மலைத்தேக்கு என்னும் பெயர்களுண்டு.

time-read
1 min  |
April 2020
வருங்கால பூமி
NAMADHU ARIVIYAL

வருங்கால பூமி

செவ்வாய் கோளில் இறங்கி, சுற்றித் செ திரிந்து ஆய்வுகள் செய்த ஸ்பிரிட் (Spirit), ஆப்பர்ச்சூனிட்டி (Opportunity), க்யூரியாசிட்டி (Curiosity) என்ற ரோவர் (Rov- er) என்றழைக்கப்படும் மூன்று ரோபோக்களையும் வடிவமைத்தவர் கோபி பாய்கின்ஸ் (Kobie Boykins).

time-read
1 min  |
April 2020
ரூபாசிங்
NAMADHU ARIVIYAL

ரூபாசிங்

இந்தியாவின் முதல் பெண் ஜாக்கியான ரூபாசிங் சென்னையை சேர்ந்தவர்.

time-read
1 min  |
April 2020
முள் சீத்தா
NAMADHU ARIVIYAL

முள் சீத்தா

பூமியில் எண்ணற்ற ஜீவ ராசிகள் இருக்கின்றன.

time-read
1 min  |
April 2020
பறக்கும் மீன்
NAMADHU ARIVIYAL

பறக்கும் மீன்

நீந்தும் இயல் பினின்றும் மாறுபட்டு நடப்பதற்கும், தாவுதற்கும் சில அமைப்புகளைப் பெற்றுள்ள மீனைப் பறக்கும் மீன் (Flying fish) என்பர்.

time-read
1 min  |
April 2020
சல்யூட் வேர்டன்
NAMADHU ARIVIYAL

சல்யூட் வேர்டன்

நாசாவின் முன்னாள் விண்வெளி வீரர் ஆல்பிரட் எம். வேர்டன், 1971 ஆம் ஆண்டில் அப்பல்லோ 15 சந்திர தரையிறக்கத்தின் கட்டளை தொகுதி பைலட்டாக பணியாற்றியவர்.

time-read
1 min  |
April 2020
பெரிய காட்டு பூனை ஃபெலிஸ் லின்க்ஸ்
NAMADHU ARIVIYAL

பெரிய காட்டு பூனை ஃபெலிஸ் லின்க்ஸ்

குடும்பம் : ஃபெலிடே

time-read
1 min  |
April 2020
சருகு மான் (மவுஸ்-மான்) ட்ராகுலாஸ் காஞ்சில்
NAMADHU ARIVIYAL

சருகு மான் (மவுஸ்-மான்) ட்ராகுலாஸ் காஞ்சில்

குடும்பம்: ட்ராகுலிடே

time-read
1 min  |
April 2020
सौर ऊर्जा की मदद से ईंधन निर्माण
Srote

सौर ऊर्जा की मदद से ईंधन निर्माण

बढ़ता वैश्विक तापमान और जलवायु परिवर्तन आज काफी गंभीर समस्या है। इसे कम करने के प्रयास में लंबे समय से वैज्ञानिक जीवाश्म ईंधनों के विकल्प के रूप में, सौर ऊर्जा का दोहन कर, मीथेन बनाने के प्रयास कर रहे हैं।

time-read
1 min  |
April 2020
அமெரிக்காவிலிருந்து விண்வெளி செல்லும் வீரர்கள்
NAMADHU ARIVIYAL

அமெரிக்காவிலிருந்து விண்வெளி செல்லும் வீரர்கள்

விண்வெளியில் பூமியை சுற்றி வரும் சர்வதேச விண்வெளி நிலையத்திற்கு இரண்டு வீரர்களை அழைத்து செல்லும் இந்த திட்டம் மே மாதம் 27ம் தேதி மேற்கொள்ளப்பட உள்ளது.

time-read
1 min  |
April 2020
गंध और मस्तिष्क का रिश्ता
Srote

गंध और मस्तिष्क का रिश्ता

गंध से हमारा बेहद करीबी रिश्ता रहा है। पकवानों की खुशबू से ही हम यह बता देते हैं कि पड़ोसी के घर में क्या बना है। गरमा-गरम कचोरी, कढ़ाई से उतरती सेव व पकोड़े, पके आम व खरबूजे की मीठी खुशबू हो या चंदन, गुलाब, मोगरा, चंपा आदि के इत्र की मदहोश कर देने वाली गंध हमें दीवाना बनाने के लिए काफी है।

time-read
1 min  |
April 2020
नया कोरोना वायरस कहां से आया?
Srote

नया कोरोना वायरस कहां से आया?

आज चीन सहित दुनिया में एक नया कोरोना वायरस तेज़ी से फैल रहा है। वैज्ञानिक इस नए वायरस का स्रोत का पता लगाने की कोशिश कर रहे हैं।

time-read
1 min  |
April 2020
आसान नहीं है चीतों का पुनर्वास
Srote

आसान नहीं है चीतों का पुनर्वास

भारत ही नहीं, पूरी दुनिया में औद्योगिक विकास और बढ़ते शहरीकरण के चलते वन्य जीवों के सामने चुनौतीपूर्ण हालात उत्पन्न हो गए हैं। उनके संरक्षण एवं पुनर्वास की अनेक कोशिशों के बावजूद न तो संरक्षण की स्थिति संतोषजनक हुई है और न ही गिरवन के सिंह जैसे दुर्लभ प्राणियों का पुनर्वास कूनो-पालपुर अभयारण्य में संभव हो पाया है।

time-read
1 min  |
April 2020
व्योम मित्रः एक मानव-रोबोट
Srote

व्योम मित्रः एक मानव-रोबोट

भारत का पहला मानव-सहित अंतरिक्ष मिशन गगनयान 2021-22 के दौरान उड़ान भरेगा

time-read
1 min  |
May 2020
मधुमक्खियां साथियों का अंतिम संस्कार करती हैं
Srote

मधुमक्खियां साथियों का अंतिम संस्कार करती हैं

मधुमक्खियां साथियों का अंतिम संस्कार करती हैं

time-read
1 min  |
May 2020
गर्भ में कोरोनावायरस से संक्रमण की आशंका
Srote

गर्भ में कोरोनावायरस से संक्रमण की आशंका

एक ताज़ा रिपोर्ट के अनुसार चीन में तीन शिशुओं में जन्म से पहले कोरोनावायरस के संक्रमण की आशंका जताई गई है। हालांकि विशेषज्ञों का मानना है कि यह परिणाम अनिर्णायक हैं और गर्भावस्था के दौरान इस वायरस के मां से बच्चे में संक्रमित होने के कोई पुख्ता सबूत नहीं है।

time-read
1 min  |
May 2020
कृत्रिम बुद्धि से एंटीबायोटिक की खोज
Srote

कृत्रिम बुद्धि से एंटीबायोटिक की खोज

फ्लेमिंग ने 1928 में पेनिसिलीन एंटीबायोटिक की खोज करके संक्रामक रोगों से लड़ने का रास्ता दिखाया था।

time-read
1 min  |
May 2020
THE BIG PHARMA MESS
Down To Earth

THE BIG PHARMA MESS

The pandemic has exposed a serious fault line in the global pharmaceutical supply chain, created by an industry that flourished by putting profit before public health. Amid shortage of life-saving drugs, countries now scramble for self-sufficiency. But circumventing market dynamics may not be easy

time-read
10+ mins  |
May 01, 2020
“No single religious narrative has been able to assert claim over the Brahmaputra”
Down To Earth

“No single religious narrative has been able to assert claim over the Brahmaputra”

THE UNQUIET RIVER BY ARUPJYOTI SAIKIA TRACES THE TUMULTUOUS TRANSFORMATION OF THE BRAHMAPUTRA OVER THE CENTURIES. SAIKIA SPOKE TO ISHAN KUKRETI

time-read
3 mins  |
May 01, 2020
Turmoil in the floodplains
Down To Earth

Turmoil in the floodplains

IN THIS EXCERPT FROM THE UNQUIET RIVER, ARUPJYOTI SAIKIA NARRATES THE TENSIONS THAT ERUPTED BETWEEN ASSAM’S PEASANTS AND MIGRANTS FROM EAST BENGAL IN THE BEGINNING OF THE CENTURY

time-read
4 mins  |
May 01, 2020