ખવાય ના એવું ખાવાનું - ચ્યુઇંગ ગમ

આજે ચ્યુઇંગ ગમનું વૈશ્વિક બજાર સત્યાવીસ બિલ્યન ડૉલર્સ આસપાસનું છે જે ૨૦૨૮ સુધીમાં એકત્રીસ બિલ્યન ડૉલર્સ કરતાં વધારે થઈ જશે તેવી ગણતરી છે. અંદાજે ૨.૮%નો વિકાસ દર રહેશે

- ગૌરાંગ અમીન

વાગોળવું એ ખાવું હોઈ શકે, બની શકે ચાવવું અલગ બાબત છે

ગળવું કે ના ગળવું એ માણસ નક્કી કરી શકે ત્યાં સુધી રાહત છે

ચ્યુઇંગ ગમ અર્થાત્ લાંબો વખત મોઢામાં મમળાવવાની ગુંદરમાંથી બનેલી એક મીઠાઈ એવું ગુજરાતી શબ્દકોશ કહે છે. ચિકાશવાળો મીઠો પદાર્થ જે ચાવવાનો હોય, પણ ગળવાનો ના હોય ’ને ચાવો ત્યારે સ્વાદ ’ને સુગંધ આવી શકે. ચૂઇંગમ. હિન્દીમાં ચવર્ણ ગોંદ. સંસ્કૃતમાં ચવર્ણ નિર્યાસ. પ્રાચીન કાળથી ભારતમાં ઘણાં વૃક્ષના ગુંદરની વિવિધ બનાવટો ગ્રહણ થાય છે. માયા ’ને એઝટેક જેવી નાશ પામેલી સંસ્કૃતિઓમાં ચિકલ એટલે કે નેચરલ ગમનો ચાવ્યા કરવાનો લુત્ફ ઉઠાવવા માટે યુઝ થતો હતો. ગ્રિક લોકો મેસ્ટિક ટ્રી, ચીની લોકો જિનસસેન્ગનાં મૂળિયાં ’ને ઘણા દેશમાં વ્હેલ માછલી કે પ્રાણીની ચરબી ચાવચાવ કરવાના કામમાં લેતાં. મનુષ્યને કશું ચૂ કરવાનો કે મમળાવવાનો શોખ પહેલેથી રહ્યો છે. ભારતમાં ઘણાં લોકો સોપારી ચ તમાકુ, દક્ષિણ અમેરિકામાં કોકોનાં પાંદડાં, પશ્ચિમ આફ્રિકામાં કોલા નટ્સ ’ને ઉત્તર અમેરિકામાં રેડ ઇન્ડિયન સુગર પાઇન ’ને સ્ક્રૂસ વૃક્ષનો રસો ચાવતા. ચ્યુઇંગ ગમ આધુનિક જગતની પેદાશ છે.

બાવળ ’ને અન્ય વૃક્ષ કે છોડની ડાળી યા છાલ ચાવવાનો મહિમા આયુર્વેદમાં કહ્યો છે, જેથી દાંત, પેઢાં ’ને અવળા સાથે મોઢાની તંદુરસ્તી સારી રહે. ઑરલ હેલ્થ માટે ગુંદર પણ ચાવી શકાય. કલિયુગના અર્વાચીન સંસારમાં વેપારી ધોરણે ચ્યુઇંગ ગમ રજૂ કરવાનો શ્રેય અમેરિકાને જાય છે. અમેરિકાને પોતાની ભૂમિ ગણવા માંડેલા ત્યારના ગોરાઓ અમેરિકાના મૂળ નિવાસીઓનું જોઈને ઘણું શીખ્યા હતા. ‘ન્યૂ ઇંગ્લેન્ડ’ વિસ્તારના શરૂઆતના એ અંગ્રેજોએ રેડ ઇન્ડિયન લોકોની ત્યાંના વૃક્ષના રસા એવમ ગુંદર ચાવવાની ટેવ પકડી લીધી. ૧૮૪૮માં જ્હોન બી. કર્ટિસ નામના શખ્સ ધ સ્ટેટ ઓફ મેઇન પ્યુર પ્રૂસ ગમ' કરીને પહેલી ચ્યુઇંગ ગમ ત્યાંના બજારમાં મૂકી. પશ્ચિમના લોકો એટલે કે ધોળિયાઓ આમ બુદ્ધિશાળી ’ને તેમ અનુભવી કહેવાતા હતા, પણ વનસ્પતિના ગુંદરનો ઉપયોગ આદિવાસીઓ પાસેથી શીખે છે. બેશક બહારથી આવેલા મિસ્ટર જહોને કે અન્ય કોઈએ સ્થાનિક પ્રજાને કોઈ ફી ચૂકવી ન હતી.