ચંદ્રકાંત બક્ષીની પ્રથમ નવલકથાનું શીર્ષક હતું ‘પડઘા ડૂબી ગયા. પડઘા કે પ્રતિધ્વનિનું પોતાનું સ્વતંત્ર અસ્તિત્વ નથી હોતું. મૂળ ધ્વનિ સાથેના દ્વૈતમાં એ સર્જાય છે. અમુક ક્ષણો બાદ ડૂબી પણ જાય છે. કિન્તુ આજના સમયમાં સમાજ વિજ્ઞાન અને ખાસ કરીને સોશિયલ મીડિયાના સંદર્ભમાં જ્યારે પડઘાની વાત મંડાય ત્યારે એક પ્રકારનો પડઘો ન તો ફક્ત લાંબું આયુષ્ય ભોગવી સતત ગુંજતો રહે છે, પણ એ ક્યારેક તો મૂળ ધ્વનિના કરતાં પણ વધુ શક્તિશાળી બની મનુષ્યના દિમાગ પર હાવી થઈ જાય છે. પડઘા માટેના ઇંગ્લિશ શબ્દ ‘એકો’ સાથે સંલગ્ન એ બાબત માટેની સંજ્ઞા છે, ‘એકો ચેમ્બર' યાને પ્રતિધ્વનિ કક્ષ.
સંગીત ક્ષેત્રમાં, પાછલી સદીમાં અદ્યતન ટૅક્નોલૉજીના આગમનના થોડા દાયકાઓ પહેલાં એવા ખાસ પ્રકારના કક્ષમાં રિકોર્ડિંગ થતું, જ્યાં ગાયક કે વાઘના અવાજમાં પડઘાનું વિશેષ તત્ત્વ ઉમેરી એને વધુ પ્રભાવક બનાવી શકાતો. પડઘાઓને લાંબો સમય સુધી ડૂબી જતા અટકાવવા માટેના એવા કક્ષને એકો ચેમ્બર નામ અપાયેલું. વર્તમાનમાં એકો ચેમ્બરનો ઉલ્લેખ સંગીત વિષયક ચર્ચાઓમાં ઓછો અને સોશિયલ મીડિયાની ચર્ચાઓમાં વધુ થાય છે, એના સંદર્ભમાં એકો ચેમ્બરની વ્યાખ્યા કંઈક આ રીતે બાંધી શકાયઃ જ્યારે મનુષ્ય પોતે જે વિચારધારા, માન્યતા, સમૂહ, વ્યક્તિ, પરંપરા કે કોઈ પણ બાબતનો સમર્થક હોય, એનું જ અનુમોદન કે પ્રશંસા કરનારાં, વિના કોઈ ટીકા સતત સમર્થન કરનારાં માધ્યમોથી પોતાને સંપૂર્ણ રીતે ઘેરી લે, ત્યારે એ ઘેરાવો કે બંધ પરિવૃત્ત એક પ્રકારની એકો ચેમ્બર બની જાય. આવી એકો ચેમ્બરમાં પોતાને જાતે જ કેદ કરી દેનાર મનુષ્યના જે-તે બાબતો પ્રત્યેના વિશ્વાસ અને શ્રદ્ધા અત્યંત દૃઢ બનતા જાય છે. એક સીમા પછી તે એની વિરુદ્ધની કોઈ પણ ટીકા સ્વીકારવા તો ઠીક, સાંભળવા સુદ્ધાં તૈયાર થતો નથી.
Denne historien er fra Abhiyaan Magazine 08/06/2024-utgaven av ABHIYAAN.
Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.
Allerede abonnent ? Logg på
Denne historien er fra Abhiyaan Magazine 08/06/2024-utgaven av ABHIYAAN.
Start din 7-dagers gratis prøveperiode på Magzter GOLD for å få tilgang til tusenvis av utvalgte premiumhistorier og 9000+ magasiner og aviser.
Allerede abonnent? Logg på
સંપાદકીય
સ્વાગતમ્ અનલ નામ સંવત્સર
પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું!
અહીં જે વિશ્વાસની વાત કરી છે તે માનવી જીવનમાં શ્રદ્ધાનો જે એક ગોખલો શોધે છે તેની છે. દરેક માણસને પોતાના જીવનમાં આવું પરમ શ્રદ્ધાનું એક સરનામું જોઈતું હોય છે.
પંચામૃત
કેટલાક શ્રદ્ધા ફેલાવે છે, કેટલાક અશ્રદ્ધા!
મોબાઇલ - ઇ-મેઇલ પછી હવે સપનામાં સફળ થઈ સંદેશા મોકલવાની શોધ
દુનિયાની જુદી-જુદી સભ્યતાઓમાં વ્યક્તિને આવતાં સપનાંને લઈને જુદાં-જુદાં અર્થઘટનો કરનારાં શાસ્ત્રો ઉપલબ્ધ છે.
હેન્ડ વોશ વાપરવું જોઈએ કે હેન્ડ સેનિટાઇઝર?
કોવિડ મહામારી દરમિયાન લોકોને હેન્ડ સેનિટાઇઝર વિશે ખ્યાલ આવ્યો.
વિઝા વિમર્શ,
ઇમરજન્સી એપોઇન્ટમેન્ટ
બિંજ-થિંગ
કામ, જો જો ક્યાંક કરી ન નાખે ‘કામ’ તમામ
મિથુન દાની ‘ગરીબો કા અમિતાભ’થી ‘એ' કેટેગરીના હીરો સુધીની સફર
ફિલ્મ ક્ષેત્રે ઉત્કૃષ્ટ પ્રદાન બદલ દાદા સાહેબ ફાળકે ઍવૉર્ડ માટે મિથુન ચક્રવર્તીનું નામ જાહેર થયા બાદ તેમણે કહ્યું હતું, ‘હું કોલકાતાની નાની ગલીઓમાંથી આવ્યો છું. મેં ખૂબ જ સંઘર્ષ કર્યો છે. મેં કરેલી અસાધારણ શરૂઆતને હું ક્યારે નહીં ભૂલી શકું. હું મારી જાતને પૂછું છું, શું આ સાચું છે? હું મારી ભાવનાને શબ્દમાં વ્યક્ત નહીં કરી શકું.’ *** રાષ્ટ્રીય પુરસ્કાર મળ્યા બાદ જ્યારે પત્રકાર ઇન્ટરવ્યૂ લેવા માટે આવ્યા ત્યારે મિથુન ચક્રવર્તી ભૂખના કારણે બોલી શકતા નહોતા. તેમણે પત્રકારને કહ્યું કે, પહેલાં તું જમાડ, પછી જ હું ઇન્ટરવ્યૂ આપીશ!
પ્રવાસન રક્ષા ભટ્ટ
રાજી નીશીનીવા પાર્ક, ઉત્તરાખંડ
ગાંધીજીની ખાદી જનસામાન્યની પહોંચથી દૂર
ગાંધીજીની ખાદી આજે માત્ર વારે-તહેવારે, સરકારી કાર્યક્રમોમાં કે ખૂબ પૈસાપાત્ર વ્યક્તિઓ પાસે જ દેખાય છે. ખૂબ મોંઘી ખાદી ખરીદવાનું સામાન્ય લોકોનું ગજું રહ્યું નથી. ખાદી મોંઘી થઈ એ માટે સરકારી અધિકારીઓની અવ્યવહારુ નીતિ જવાબદાર છે. આજે ખાદીના વણાટ સહિતનાં કામો માટે નવી પેઢી આવવા તૈયાર નથી. ઓછું વળતર અને વધુ મહેનતના કારણે કારીગરો ખાદીથી દૂર થઈ રહ્યા છે.
