સોનલ વૈદ્ય કુલકર્ણી: માનવસંવેદનાને સ્પોટલાઈટમાં આણતાં રંગકર્મી
Chitralekha Gujarati|July 10, 2023
જેમના જન્મમાં જ નાટ્યાત્મકતા હતી એવાં આ નિવૃત્ત અધ્યાપિકાએ ચારેક દાયકાની કારકિર્દીમાં અભિનય-લેખન-દિગ્દર્શનથી ગુજરાતી રંગભૂમિને ઉજળિયાત કરી છે. વિવિધ વિષય પર અઢળક એકાંકી તથા અડધો ડઝનથી વધુ ત્રિઅંકી નાટકનાં મંચન કરનારાં આ નાટ્યપ્રતિભા હાલ વીસરાતા જતા બાળપણને નાટકના માધ્યમથી પાછું લાવવાના વ્યસ્ત છે.
અરવિંદ ગોંડલિયા
સોનલ વૈદ્ય કુલકર્ણી: માનવસંવેદનાને સ્પોટલાઈટમાં આણતાં રંગકર્મી

મૂર્ધન્ય સાહિત્યકાર ભગવતીકુમાર શર્માએ એમના માટે કહેલું: શ્વાસે શ્વાસે નાટક જીવતી છોકરી.

એ છોકરી એટલે સુરતનાં પ્રોફેસર કીર્તિદા અને પ્રખ્યાત નાટ્યકાર જ્યોતિ વૈદ્યની પુત્રીઃ સોનલ વૈદ્ય કુલકર્ણી. મોરનાં ઈંડાં ચીતરવાં ન પડે એ ન્યાયે સોનલબહેને પિતાના પગલે રંગભૂમિ પર પોતાની આગવી ઓળખ ઊભી કરી છે. એ અભિનય કરે, પરંતુ દિગ્દર્શનમાં એમને વધુ સંતોષ મળે. ગુજરાતી નાટ્યજગતમાં એમનું નામ માનભેર લેવાય છે.

માંદગીને કારણે સ્કૂલની ડાન્સ સ્પર્ધામાં ભાગ લેવા ન મળ્યો, પણ એ પછી રંગભૂમિ પર પ્રવેશ થયો અને ત્યાર બાદ તો દિગ્દર્શન પણ સંભાળ્યું.

આજથી છએક દાયકા પહેલાં સુરતમાં થયેલો સોનલબહેનનો જન્મ જાણે કોઈ નાટકનો લાગણીનીતરતો સીન હતો. ડિલિવરી કરાવનારા ડૉક્ટરે હાથ ઊંચા કરતાં કહી દીધેલું કે છોકરી ત્રણ દિવસથી વધુ નહીં જીવે. નવજાત બાળકી માતાના ગર્ભમાં જ પાણી પી ગઈ હોવાથી એ જીવન-મરણ વચ્ચે ઝોલાં ખાઈ રહી હતી. એ વખતે કોઈએ યાદગીરી માટે બાળકીની તસવીર લઈ લેવાનું સૂચન કર્યું ત્યારે પિતા જ્યોતિ વૈદ્ય મક્કમતાથી કહ્યું: ના, ફોટો નથી લેવો. એ જીવશે જ... પિતાનો વિશ્વાસ જીતી ગયો અથવા કહો, જીવી ગયો.

પીડાદાયી પ્રસૂતિના પરિણામે પતિ-પત્નીએ બીજું સંતાન ન કરવાનો નિર્ણય લીધો અને સોનલ પરિવારની લાડકવાયી દીકરી બની ગઈ. શાળાશિક્ષણ થયું સુરતની લુડ્સ કૉન્વેન્ટ સ્કૂલમાં. સ્કૂલમાં વાર-તહેવારે સાંસ્કૃતિક કાર્યક્રમો યોજાતા રહે, જેમાં એક વાર સમૂહનૃત્યમાં ભાગ લેવાની સોનલને તક મળી, પણ કાર્યક્રમના થોડા જ દિવસ પહેલાં એને અછબડા નીકળતાં એનું નામ નીકળી ગયું. હતાશ થઈ ગયેલી સોનલે રડતાં રડતાં પિતાને કહ્યું: મને તમારા નાટકમાં લો.

સોનલબહેન પ્રિયદર્શિનીને કહે છેઃ ‘બસ, એ જ સમયથી મારો રંગભૂમિ પર પ્રવેશ થયો. એ સમયે આવેલી હિંદી ફિલ્મ દો કલિયાં આધારિત પિતાએ એકલો જાને રે નાટક લખેલું. ફિલ્મમાં જે બાલિકાની ભૂમિકા બેબી નીતુ સિંહે ભજવેલી એ મારા ફાળે આવી.’

આ ભૂમિકા માટે બેબી સોનલને શ્રેષ્ઠ બાળકલાકારનો એવૉર્ડ મળ્યો, જેનાથી સોનલમાં નાટકપ્રેમ પાંગર્યો. એમ તો એ સાત મહિનાનાં હતાં ત્યારે પણ પિતાના એક નાટકમાં કામ મળેલું, પણ સ્વાભાવિક છે એમાં કોઈ ડાયલોગ નહોતા.

This story is from the July 10, 2023 edition of Chitralekha Gujarati.

Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.

This story is from the July 10, 2023 edition of Chitralekha Gujarati.

Start your 7-day Magzter GOLD free trial to access thousands of curated premium stories, and 9,000+ magazines and newspapers.

MORE STORIES FROM CHITRALEKHA GUJARATIView All
મન હોય તો માળવે જવાય...અને મેડલ પણ જિતાય.
Chitralekha Gujarati

મન હોય તો માળવે જવાય...અને મેડલ પણ જિતાય.

ઉંમરના છ દાયકા પાર કરી ચૂકેલી આ મહિલાને જીવનમાં કંઈક કરવાનું બાકી હોય એમ લાગ્યા કરતું એટલે એમણે સ્વિમિંગ શીખવાનું શરૂ કર્યું. એટલું જ નહીં, રાજ્ય લેવલે અનેક હરીફાઈમાં ભાગ લઈ વિજયી પણ બન્યાં. એ પછીય કંઈક અધૂરપ લાગતી તો ભરતનાટ્યમ તથા કથક જેવાં ક્લાસિકલ નૃત્ય શીખ્યાં અને એમાં પણ વિશારદ હાંસિલ કરી. એ સાઈકલિંગ કરે, ક્લાસ ચલાવે અને સાથે જીવનથી નિરાશ થયેલી મહિલાઓમાં ઊર્જા ભરવાનું કામ પણ કરે.

time-read
4 mins  |
November 25, 2024
અનલિસ્ટેડ સ્ટૉક્સમાં રોકાણ કરવું છે? ...કરવું જોઈએ?
Chitralekha Gujarati

અનલિસ્ટેડ સ્ટૉક્સમાં રોકાણ કરવું છે? ...કરવું જોઈએ?

શું તમે જાણો છો, હવે અનલિસ્ટેડ સ્ટૉક્સમાં રોકાણનો ટ્રેન્ડ વધી રહ્યો છે... આવા સ્ટૉક્સમાં રોકાણ કરવાનાં કારણ અને રીત શું હોય છે? આ રોકાણ કરવું જોઈએ ખરું? ચાલો સમજીએ, અનલિસ્ટેડ સ્ટૉક્સની નાની માર્કેટને, જે ધીમે ધીમે મોટી થતી જાય છે.

time-read
3 mins  |
November 25, 2024
ટ્રમ્પના વિજયનું ભારત કનેક્શન જાણવા જેવું છે.
Chitralekha Gujarati

ટ્રમ્પના વિજયનું ભારત કનેક્શન જાણવા જેવું છે.

રસાકસીની ધારણાવાળી અમેરિકન પ્રમુખપદની ચૂંટણીમાં ભૂતપૂર્વ પ્રમુખ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે એકતરફી જીત મેળવીને વિશ્વઆખાને સ્તબ્ધ કરી દીધું. ટ્રમ્પના આ ભવ્ય વિજય પાછળ ઘણા ઈન્ડિયન અમેરિકન્સની પણ મહેનત છે. હવે એમના પ્રધાનમંડળમાં ભારતીય કે હિંદુ કનેક્શન્સ ધરાવતા રાજકારણીઓને સ્થાન મળશે કે નહીં એની ચર્ચા છે.

time-read
4 mins  |
November 25, 2024
ગુજરાતમાં હવે ડૉગ પકડશે દારૂ!
Chitralekha Gujarati

ગુજરાતમાં હવે ડૉગ પકડશે દારૂ!

ચોરી, લૂંટ કે મર્ડરની ઘટનાના આરોપી સુધી પહોંચવા પોલીસજવાનોની સાથે ડૉગ સ્ક્વૉડ જોવા મળે એ કોઈ નવી વાત નથી. દાયકાઓથી પોલીસતંત્ર શ્વાનને એવી તાલીમ આપે છે કે જે ગુનેગારના સગડ મેળવવામાં મદદરૂપ થાય છે. ગુજરાત પોલીસે હવે ડૉગને તાલીમ આપવામાં એક ડગલું આગળ વધીને ક્યાંય દારૂ સંતાડવામાં આવ્યો હોય એ શોધી શકે એ માટે ખાસ બે ‘આલ્કોહોલ ડિટેક્શન ડૉગ’ તૈયાર કર્યા છે.

time-read
3 mins  |
November 25, 2024
લગ્ન પછી સ્ત્રીએ કેમ નોકરી છોડવી પડે છે?
Chitralekha Gujarati

લગ્ન પછી સ્ત્રીએ કેમ નોકરી છોડવી પડે છે?

આને ‘પરણવાની સજા’ કહો કે બીજું કંઈ, આ છે તો હકીકત અને આંકડા પણ એમ જ બોલે છે.

time-read
3 mins  |
November 18, 2024
અવગણવા જેવી નથી આ વ્યાધિ
Chitralekha Gujarati

અવગણવા જેવી નથી આ વ્યાધિ

ગર્ભાવસ્થામાં એનિમિયા સ્ત્રી ઉપરાંત ગર્ભસ્થ શિશુના સ્વાસ્થ્ય સામે જોખમ ઊભું થાય એ પહેલાં ચેતી જાવ...

time-read
3 mins  |
November 18, 2024
મહેમાનો માટે બનાવો ટાફ્ટ બ્સ્ટેિબલ બિરયાની
Chitralekha Gujarati

મહેમાનો માટે બનાવો ટાફ્ટ બ્સ્ટેિબલ બિરયાની

દિવાળીમાં બહારના નાસ્તા અને તેલવાળો ખોરાક ખાઈને કંટાળી ગયા છો?

time-read
2 mins  |
November 18, 2024
પોતાના ઘરમાં જ નહીં, અન્ય હિલાનાં જીવનમાં પણ ફેલાવી... સફળતાની મીઠાશ!
Chitralekha Gujarati

પોતાના ઘરમાં જ નહીં, અન્ય હિલાનાં જીવનમાં પણ ફેલાવી... સફળતાની મીઠાશ!

સ્વભાવે અંતર્મુખી એ મહિલા ઈન્ટિરિયર ડિઝાઈનર તો બની, પરંતુ લોકોનાં ઘરને સજાવવાને બદલે ઘરેથી રસોઈકળાથી નાની સ્ટાર્ટ-અપ કંપની શરૂ કરી અન્ય મહિલાનાં જીવન સજાવ્યાં. આ અમદાવાદી માનુનીની ચૉકલેટ્સનો સ્વાદ દેશ-વિદેશની દાઢે વળગ્યો છે.

time-read
3 mins  |
November 18, 2024
વીરપુરથી કોચી સુધી જલારામજયંતીની ધૂમ
Chitralekha Gujarati

વીરપુરથી કોચી સુધી જલારામજયંતીની ધૂમ

ખાસ્સી ગુજરાતી વસતિ ધરાવતા કોચીના ‘મિની હરિદ્વાર' સમા મટનચેરી વિસ્તારનું જલારામ ધામ.

time-read
1 min  |
November 18, 2024
હાથી આપણો મિત્ર છે, આપણેય એના સાથી બનવું પડશે...
Chitralekha Gujarati

હાથી આપણો મિત્ર છે, આપણેય એના સાથી બનવું પડશે...

વનવગડામાં પણ માણસજાતનો કોઈ એક દોસ્ત વસતો હોય તો એ છે ગજરાજ. જંગલી જીવોમાં સૌથી વધુ સમજદાર અને સૌથી વધુ સંવેદનશીલ એવા હાથીભાઈ સાથે માણસોનો નાતો આમ તો બહુ જૂનો છે, આપણે હાથીની પૂજા પણ કરીએ છીએ, પરંતુ હમણાં હમણાં હાથી અને માનવ વચ્ચે ઘર્ષણના અનેક કિસ્સા બની રહ્યા છે.

time-read
5 mins  |
November 18, 2024