છેલછબીલો છડી ઉત્સવ

ફૂલ, સાડી, મોરપીંછ અને ક્યારેક ચાંદીના શણગાર પણ આ છડીને ચડે.

‘ત્યારે અંગ્રેજ શાસન ચાલી રહ્યું હતું. મહાન જાદુગર મો. છેલ સુરતમાં આવ્યા હતા એ જ દિવસે છડી નોમ હતી અને છડીયાત્રા નીકળી હતી. છેલને આ ધતિંગ લાગ્યું અને એમણે એક મંત્રેલું લીંબુ રસ્તા પર ફેંકી કહ્યું કે આના પરથી ચાલી બતાવો તો માનું, તમને ઘેટાં-બકરા બનાવી દઈશ. ગભરાયેલા લોકોએ ગુગાજી વીરને પ્રાર્થના કરી અને આગળ ડગ માંડ્યા ત્યાં જ જાદુગર છેલ ઊછળીને નીચે પડી ગયા. એમને ઈજા થઈ અને બાદમાં એમણે માફી માગી..’

સુરતમાં છડી ઉત્સવ માટે એક આવી દંતકથા છે. મૂળ વાત છે છડીનો ઉત્સવ, જે ગુજરાત અને ઉત્તર ભારતનાં કેટલાંક શહેરોમાં ઊજવાય છે. સુરત ખાતે આ તહેવારની અનોખી રોનક જોવા મળે છે. છડી નોમના દિવસે શહેરમાંથી વિવિધ જગ્યાએથી ૧૫ જેટલી છડી નીકળે છે.

દંતકથા એવી છે કે બિકાનેરના રાજા કિરપાલસિંહની ચાર દીકરી પૈકી કાછલ અને બાછલ નિઃસંતાન હતી, પણ ગુરુ ગોરખનાથના આશીર્વાદથી બન્ને માતા બની. દૈવી યોજના મુજબ બાછલના પુત્ર ગુગાજી ઉર્ફે ઘોઘારાવે એમની ઈર્ષા કરતા માસિયાઈ ભાઈ ઉરજન તથા સૂરજનને યુદ્ધમાં હણ્યા.