വാറങ്കലിലെ ശില്പകാവ്യം

ഒരുകാലത്ത് രാജപ്രൗഢിയുടെ പ്രതീകമായിരുന്നു ഒരുഗല്ലു നഗരം. ഇപ്പോൾ ഇതിന് പറയാനുള്ളത് ശില്പചാതുരിയുടെയും ചെറുത്തുനില്പിന്റെയും കഥകളാണ്

കാകതീയ രാജവംശം-പഴയ നാട്ടുരാജ്യങ്ങളുടെയിടയിൽ എന്നും തെളിമയോടെ നിൽക്കുന്ന പേരാണിത്. 1083 മുതൽ 1323 വരെ ആന്ധ്രാപ്രദേശിന്റെ ചില ഭാഗങ്ങൾ കാകതീയ രാജവംശത്തിന്റെ കീഴിലായിരുന്നു. ഒരുഗല്ല എന്ന സ്ഥലം അവരുടെ തലസ്ഥാനമായി തിരഞ്ഞെടു ക്കുകയും ചെയ്തു. അവിടെ വലിയൊരു കോട്ട പണിതു. അതിനുള്ളിൽ മനോഹരമായ നഗരവും. പിന്നീട് നിരന്തരമായ ആക്രമണത്തിൽ നഗരവും കോട്ടയുമെല്ലാം തകർന്നു. പഴയ കോട്ടയുടെ അവശിഷ്ടങ്ങൾ മാത്രമേ ഇന്നുള്ളൂ. വാറങ്കൽ കോട്ട എന്നാണിപ്പോഴത് അറിയപ്പെടുന്നത്. വാറങ്കലിനും ഹനം കൊണ്ടയ്ക്കുമിടയിലായി 19 കിലോമീറ്ററോളം ദൂരത്തിലാണ് അതിന്റെ ശേഷിപ്പുകൾ കിടക്കുന്നത്.

കോട്ടയുടെ ഹൃദയഭാഗത്തേക്കാണിപ്പോൾ പോവുന്നത്. അങ്ങോട്ടടുക്കുംതോറും മറ്റൊരു മുഖമാണ് വാറങ്കലിന്. നോക്കെത്താദൂരത്തോളം പാടങ്ങൾ മാത്രം. അതിനിടയിൽ അവിടവിടെയായി കോട്ടയുടെ ചെറിയ അവശിഷ്ടങ്ങൾ. നഗരത്തിന്റെ പകിട്ടുകളൊന്നും തൊട്ടുതീണ്ടിയിട്ടില്ലാത്ത പ്രദേശം. ഇതെല്ലാം പിന്നിട്ടെത്തിയത് ഒരു ചെറിയ ടൗണിൽ. രണ്ടോ മൂന്നോ ഓട്ടോറിക്ഷകളും ചെറിയ പെട്ടിക്കടകളുമാണ് ആകെയുള്ള ആഡംബരം. വഴിയരികിലായി ചുട്ട ചോളം വിൽക്കുന്ന രണ്ടുമൂന്ന് സ്ത്രീകൾ. അധികം ആളും ബഹളവുമില്ല. വിനോദസഞ്ചാരകേ ന്ദ്രമെന്നതിലുപരി ഒരു നാടിന്റെ ഹൃദയമിടിപ്പുകൾ പേറുന്ന ഇടമാണിത്.

ടിക്കറ്റെടുത്ത് അകത്തേക്ക് നടന്നു. വിശാലമായ കോട്ടവളപ്പിലേക്ക് കടക്കുമ്പോൾ കാണുന്നത് കൊത്തുപണികളുള്ള കവാടങ്ങളാണ്. നാലതിരുകളിലുമുള്ള കൂറ്റൻ കവാടങ്ങൾ. മുപ്പതടിയോളം ഉയരമുണ്ടതിന്. പഴയ കോട്ടയ്ക്കുള്ളിലെ സ്വയംഭൂക്ഷേത്രത്തിന്റെ കവാടങ്ങളായിരുന്നു അവ. വളരെ സൂക്ഷ്മമായ കുറേ കൊത്തുപണികൾ ചെയ്തിരിക്കുന്നു. ഈയൊരു കവാടത്തിനു പിറകിൽ പോലും എത്ര നാളത്തെ അധ്വാനമുണ്ടായിരുന്നിരിക്കും? ഇതിൽ ഏറ്റവും വലുപ്പമുള്ള കവാടം, ഇപ്പോൾ തെലങ്കാന സർക്കാരിന്റെ ഔദ്യോഗികചിഹ്നത്തിന്റെ ഭാഗമാണ്. ഉള്ളിലേക്ക് പോവുന്തോറും കരിങ്കല്ലിന്റെ കഷണങ്ങൾ വീണുകിടക്കുന്നത് കാണാം. അടുത്തുചെന്ന് നോക്കി. മനോഹരമായ ശില്പങ്ങളാണ് അതെല്ലാം. നർത്തകിമാരെയും മൃഗങ്ങളെയും ആകൃതിയൊത്ത് കൊത്തിവെച്ചിരിക്കുന്നു. ഇങ്ങനെ എത്രയോ ശില്പങ്ങൾ നിലംപൊത്തിക്കിടക്കുന്നു.

അല്പം ചരിത്രം