સેંગોલ એટલે રાજદંડ, શિવદંડ, ધર્મદંડ

૧૯૪૭માં જવાહરલાલ નેહરુએ સંતો પાસેથી સેંગોલ સ્વીકાર્યો તો ખરો, પણ પછી ઈતિહાસમાંથી ગાયબ થયેલી આ પરંપરાને નરેન્દ્ર મોદીએ પુનર્જીવિત કરી.

નવી સંસદના લોકાર્પણ પ્રસંગે ભારતમાં સૌથી વધુ રાજીપો તામિલનાડુના વયોવૃદ્ધ ઝવેરી વુમિડી એથીરાજુલુને થયો હશે. તમિળ શિવપંથી સંતોએ સેંગોલ તરીકે ઓળખાતો રાજદંડ વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને સોંપ્યો ત્યારે ૯૬ વર્ષી વુમિડી એથીરાજુલુની આંખોમાં દેખાયેલી ચમક તસવીરમાં આબાદ ઝિલાઈ છે.

હકીકતમાં ૧૪ ઓગસ્ટ, ૧૯૪૭ની રાત્રે પોણા અગિયાર વાગ્યે તમિળ શિવપંથી સંતોએ નેહરુને આ જ દંડ સોંપ્યો એ ઘટનાના પણ ૨૦-૨૧ વર્ષી વુમિડી એથીરાજુલુ સાક્ષી બન્યા હતા. ચાચા નેહરુએ સેંગોલને શાસનબદલીના પ્રતીક તરીકે સ્વીકારીને દેશ તો સંભાળી લીધો, પણ પછી એ સેંગોલને ઈતિહાસમાંથી કેમ ગાયબ કરી દેવાયો એ રહસ્ય જ છે.

હવે રહી રહીને બહાર આવ્યું કે ભારતને આઝાદી આપવાની ઔપચારિકતા પૂરી કરવા બ્રિટનથી આવેલા લૉર્ડ માઉન્ટબેટને જવાહરલાલ નેહરુને પૂછ્યું હતું કે સત્તાબદલી માટે તમારી કોઈ પ્રતીક પરંપરા હોય તો જણાવજો. નેહરુજીને એવી કોઈ માહિતી નહોતી, પણ એમણે કોંગ્રેસના સહકારી સી. રાજગોપાલાચારી ઉર્ફે રાજાજીને આ વિશે પૂછ્યું.