CATEGORIES

ચેતનાના સામાજિક-રાષ્ટ્રીય રંગોથી રંગાયેલો અવસર

સ્વતંત્રતા સંગ્રામમાં એકતાના પ્રતીક રૂપે ખીલેલા ગણેશોત્સવે પાછલાં વર્ષોમાં કંઈકેટલા રંગ બદલ્યા. દરેક પ્રાંતમાં એની ઉજવણીનો માહોલ જુદો એ ન્યાયે ડાયમંડ નગરી સુરતમાં આ ઉજવણીનાં રૂપ-રંગ અનોખાં છે.

અહીંના ગણેશોત્સવની તો વાત જ નિરાળી

ઝાકઝમાળથી ભરેલી નવરાત્રિ માટે આંતરરાષ્ટ્રીય ખ્યાતિપ્રાપ્ત ગુજરાતના કલ્ચરલ કૅપિટલ વડોદરાના ગણેશોત્સવની પરંપરા તો નોરતાં કરતાં પણ પ્રાચીન છે. ૧૩૨ વર્ષ અગાઉ લોકોને સંગઠિત કરવા લોકમાન્ય ટિળકે મુંબઈ-પુણેમાં સાર્વજનિક ગણેશોત્સવનો આરંભ કરાવ્યો એ વખતથી વડોદરામાં પણ હર્ષોલ્લાસ અને ભક્તિભાવથી આ ઉત્સવ ઊજવાય છે.

કીડી જેવું ધૈર્ય અને રોજ સવારે ઊઠવાની ઈકિંગાઈ

માણસ તરીકે આપણે સૌથી ઉદ્યમી પ્રાણી છીએ. અન્ય પ્રાણીઓ માત્ર જીવે છે. આપણે કામ કરીને જીવીએ છીએ. કામ વગર આપણું જીવન નિરર્થક છે. આપણી પ્રગતિ, સફળતા અને સુખની ચાવી આપણા કામમાં છે. આમાં માત્ર કામ કરવાની જ વાત નથી, પણ કામનું એવી રીતે સમ્માન કરવાનો પણ ભાવ છે જેવી રીતે આપણે ઈશ્વરની પ્રાર્થના કરીએ છીએ. એ અર્થમાં કામ ભક્તિ છે.

આ તો હાથ ધોઈ નાખવાની ગંદી રમત છે...

કોલકાતાની એક મહિલા ડૉક્ટરના કમોત પર ગંદું રાજકારણ રમાઈ રહ્યું છે. રેપ ઍન્ડ મર્ડર કેસમાં કડક સજાની જોગવાઈ ધરાવતો કાનૂન અસ્તિત્વમાં હોવા છતાં બંગાળનાં મુખ્ય મંત્રી મમતા બેનરજીએ પોતાની ફરજ ચાતરી જવાના દેખીતા ઈરાદે નવો કાયદો લાવવાની ચાલ ખેલી છે.

જસ્ટ, એક મિનિટ...

સાચી દિશામાં કરેલી મહેનત આગળ જતાં સુખદ સ્થિતિનું નિર્માણ કરે છે.

અસમાનતાનું આકાશ

કોઈને બે ગજ જમીન દુર્લભ કોઈને તાજમહાલ મળે છે, ઈતિહાસો સરખી ટૂંક નોંધે કિંગ અને કંગાલ મળે છે.

નવ વર્ષ મેં કંઈ દીકરીનાં લગ્નની ઉંમર છે?

છોકરી શારીરિક અને માનસિક રીતે પરિપક્વ ન થાય ત્યાં સુધી કોઈ પણ સંબંધમાં ‘સલામત અંતર’ રાખવું હિતાવહ છે.

સામતા પર કેમ મેળવશો અંકુશ

તમને કે બીજાને નુકસાન પહોંચાડી શકે એવું વર્તન બદલવા આટલું કરો.

ચોમાસું છે ત્યાં સુધી મકાઈ ખાઈ લો..

આમ તો હવે લગભગ બારે મહિના કૉર્ન મળે છે, પરંતુ વરસાદમાં મસાલેદાર ડૂંડાંની મજા કંઈક વિશેષ છે.

પ્રકૃતિ વચાળે તાજગીનો શ્વાસ લેવા નીકળો છો ને?

મેઘરાજાએ હેત વરસાવ્યા બાદ સૌરાષ્ટ્ર-ગુજરાતના ગ્રામ્યવિસ્તારમાં પ્રકૃતિ સોળે કળાએ ખીલી ઊઠી છે. ધરતીએ લીલીછમ ચાદર ઓઢી હોય એવું દૃશ્ય હરકોઈનું મન મોહી લે છે ત્યારે કૉન્ક્રીટનાં જંગલોથી દૂર જઈને પ્રકૃતિના ખોળે રમવા વધુ ને વધુ લોકો બહાર નીકળી રહ્યા છે.

જુવાન દીકરીને જોખમ સમયે મદદ કરે એવી કોઈ ઍપ ખરી?

ઘરનાં મહિલા સદસ્યોના ફોનમાં આમાંથી કોઈ એક ઍપ અને આ બન્ને હેલ્પલાઈન નંબર છે કે નહીં એ આજે જ ચેક કરજો...

હવે પડશે દ્વારકાનો વટ...

પ્રાચીન મંદિરોમાં યાત્રાળુઓને વધુ મોકળાશ, વધુ સુવિધા, વધુ આરામ મળી રહે એ હેતુથી કાશી, મહાકાલ અને અયોધ્યાના કોરિડોર બન્યા છે. એ જ ધોરણે ગુજરાત સરકારે દ્વારકા અને બેટ દ્વારકાની કાયાપલટ કરવાનું આયોજન કર્યું છે. આગામી સમયમાં દ્વારકાધીશની નગરી કદાચ આપણે ઓળખી ન શકીએ એવી બની જાય.

તીર્થરક્ષા માટે જંગ છેડ્યો એક સાધુ... અને એક સંસારી સ્ત્રીએ

પર્યટનસ્થળ તરીકે વિકસાવવાની સાથે આવતી કેટલીક અનીતિથી જૈનોના યાત્રાધામ સમ્મેત શિખરજીને બચાવવાને લગતો કેસ આખરે વીસ વર્ષે સુપ્રીમ કોર્ટમાં ખૂલ્યો છે ત્યારે જોઈએ, આ સંકટ નિવારવા અદાલતની બહાર શું ચાલી રહ્યું છે.

ભોજનનો બગાડ અટકાવી ભૂખ્યાને ભોજન આપીએ...

ઘરે કે હોટેલમાં, કોઈ પાર્ટીમાં કે લગ્નસમારંભમાં આપણે કેટલું અન્ન વેડફીએ છીએ એનો કોઈ અંદાજ જ આપણને નથી. કમોસમી વરસાદને કારણે ખેતરમાં પલળીને બગડી જતાં કે ગોદામોમાં સરખી સાચવણને અભાવે સડી જતાં અનાજના જથ્થાના પ્રમાણ વિશે પણ આપણે અજાણ છીએ. આપણે સુધરવાનું નામ ક્યારે લેશું?

હરિશંકર પરસાઈની વ્યંગની વાંસળી

ગુજરાતી વાચકોએ હિંદી ભાષાના આ અનન્ય સર્જકનો પરિચય કેળવવા જેવો છે. એમણે ભારતીય સમાજની અને રાજનીતિની એવી સૂક્ષ્મતાઓને ઉજાગર કરી હતી, જે ભાષાની સીમા તોડીને હરેક ભારતીયનાં દિલને સ્પર્શતી હતી. આઝાદી પહેલાંના ભારતને સમજવા માટે પ્રેમચંદને અને આઝાદી પછીની પરિસ્થિતિને સમજવા માટે હરિશંકર પરસાઈને વાંચવા જરૂરી છે.

સ્ટેજ નું કૅન્સર? ડરવાની નહીં, યોગ્ય સમયે નિષ્ણાત ડોક્ટરો પાસે સારવારની જરૂર છે...

HIPEC મશીન દ્વારા કીમોથેરેપી સોલ્યુસનથી સારવાર

બાંગ્લા પ્રજામાં આટલો ભારતદ્વેષ શા માટે?

શેખ હસીનાની હકાલપટ્ટી પછી પણ બાંગ્લાદેશમાં ભારત સામેનો રોષ વધી રહ્યો છે અને એની પાછળનું મુખ્ય કારણ છે ધાર્મિક કટ્ટરવાદ.

જસ્ટ, એક મિનિટ...

પોતાની મંજિલે પહોંચવા માણસે ચાલવું જોઈએ. ગતિમાન થયા વિના મંજિલે પહોંચી શકાય નહીં. એ જ રીતે પોતાની જિંદગીમાં પરિવર્તન લાવવા માટે બોધવચનોને અનુસરીને એનું પાલન કરવું જોઈએ.’

હૈયે જુદું, હોઠે જુદું

અંતરમાં કોઈ ઓર ને બીજી વાત કરે છે સાચેસાચી, માણસ ક્યાં રજૂઆત કરે છે.

રોગની ચિંતા કે ચિંતાનો રોગ?

ત્યાગ વિના પ્રેમ શક્ય છે એવું માનનારા પ્રેમ કરવાની ક્ષમતાનો જ ત્યાગ કરે છે...

શૅરબજારમાં ઝટ રોકડી કરી લેવાની લાયમાં લૂંટાવું છે?

...તો, સોશિયલ મિડિયાના માર્ગે લૂંટતા લોકોની જાળમાં ફસાતા જાવ. આકર્ષક-ઊંચા વળતરની વાત અને વાયદામાં ફસાતાં જવાના કિસ્સા સતત વધતા જાય છે, જેના ઉકેલની જવાબદારી કોઈ લઈ શકે એમ નથી. તમે ભૂલ કરો અને તમે જ ભોગવો એવી આ સીધી વાત છે...

મન્કીપોક્સના વાનરવેડાથી સાવધાન

જેનો ઉદ્ભવ વાંદરાઓમાંથી જ થયો હશે કે કેમ એની ખાતરી નથી એ મન્કીપોક્સ અથવા એમપોક્સ એક ચેપી રોગ છે. ઝડપથી સંક્રમિત થતા આ રોગનાં લક્ષણો તો સામાન્ય બીમારી જેવાં છે અને એમાંથી સાજા થવું પણ બહુ અઘરું નથી, છતાં આ રોગનો ચેપ કોવિડની જેમ આખી દુનિયામાં ન ફેલાય એના માટે પૂરતી સાવચેતી રાખવી આવશ્યક છે.

હોસ્પિટલ પણ મહિલા તબીબ માટે સલામત ન હોય ત્યારે...

સમાન તક-સમાન હક માગવા માટે સ્ત્રીની મજાક ઉડાડતાં પહેલાં એને સુરક્ષિત માહોલ તો આપો.

માણો, હાળી પૂરણપોળીની લહેજત

પોષક તત્ત્વોથી ભરપૂર છે શક્કરિયાં-શિંગોડાં-રાજગરાની વેડમી.

ગર્ભાશયની બહાર વિક્સતો ગર્ભ સ્રી માટે જીવલેણ બની શકે

એક્ટોપિક પ્રેગ્નન્સીઃ ફળેલું સ્ત્રીબીજ યુટરસ તરફ જવાને બદલે ફેલોપિયન ટ્યૂબમાં જ મોટું થવા લાગે તો?

ગરીબ બાળકોના ચહેરા પર મુણ્ડાન એ જ જેમનો જીવનમંત્ર

શિક્ષણનું હાલ વ્યાપારીકરણ થઈ રહ્યું છે. મધ્યમ-ઉચ્ચ મધ્યમ વર્ગના લોકોને પણ બાળકોના અભ્યાસના ખર્ચા પોસાતા નથી ત્યારે રાજકોટનાં એક શિક્ષિકા ઝૂંપડામાં જઈને ગરીબ બાળકોને નિઃસ્વાર્થભાવે ભણાવે છે અને છોકરીઓને નિઃશુલ્ક સેનેટરી પૅડ ઉપલબ્ધ કરાવી એમને મેન્સ્ટ્રુઅલ સાઈકલની અને એકંદર આરોગ્ય જાળવણીની સમજ પણ આપે છે.

ગુતાલ ગામની સિકલ બદલી સરકારી શાળાએ

સર્જક સાથે સંવાદ: પુસ્તકમાં ભણાવાતી કૃતિના લેખક સાથે વિદ્યાર્થીઓની વાતચીત.

નિર્ભયા અને અભયા વચ્ચે કશું બદલાયું છે?

‘બંદૂક કે લાઈસન્સ કે લિયે આવેદન દીજિયે ઔર કારણ લિખિયેઃ ઘર મેં બેટિયાં હૈ ઔર શહર મેં હૈ જાનવર...' કોલકાતામાં એક મહિલા તબીબ પર હૉસ્પિટલમાં જ બળાત્કાર થયો અને પછી એને કાયમ માટે ખામોશ કરી દેવામાં આવી એ ઘટનાનો કાન ફાડી નાખે એવો વિરોધ થઈ રહ્યો છે. બાર વર્ષ પછી ફરી રેપ ઍન્ડ મર્ડરની એક ઘટનાએ આખા દેશને સુષુપ્ત જ્વાળામુખીની જેમ ઢંઢોળ્યો છે. આ આગ ઠરે એ પહેલાં જરૂરી છે કે પુરુષોની એક બીમારીનો ઈલાજ શોધવાની.

પ્રેમદીવાની મીરાંએ કેમ છોડ્યા હતા ગિરધર ગોપાલ?

દેશભરમાં જન્માષ્ટમીનો ભક્તિસભર માહોલ જામ્યો છે ત્યારે વાત કરવી છે મીરાં અને એના પ્રાણધન સમી કૃષ્ણની શ્યામવર્ણી અનુપમ પ્રતિમા સાથે જોડાયેલા રસપ્રદ ઈતિહાસની, જેનું મુખ્ય પાનું સૌરાષ્ટ્રના એક નાના ગામમાં ખૂલે છે.

અડચણો પર ભારે પડતા દિવ્યાંગ ખેલાડીના અણનમ જુસ્સા...

પેરિસ પૅરાલિમ્પિક ગેમ્સ-૨૦૨૪ શારીરિક મર્યાદા આ જવાંમર્દ-ઔરતોને સફળતાની ટોચ પર પહોંચતાં રોકી શકતી નથી, બલકે ખેલકૂદમાં એમણે એક નવી ઊંચાઈ મેળવી છે. ગણતરીના દિવસોમાં જ પેરિસમાં યોજાઈ રહેલા પૅરાલિમ્પિક્સ માટે દેશના દિવ્યાંગ ખેલાડીઓ સજ્જ થઈ રહ્યા છે ત્યારે કરીએ નજર પૅરાલિમ્પિક્સની ગઈ કાલ, આજ ને આવતી કાલ પર.